Wanneer je net begint met fotografie of video, kan brandpuntsafstand nog wel eens een verwarrende term zijn. Wij hebben deze tongbreker inmiddels onder de knie en ook voor jou, als startende professional is het belangrijk om hier kennis van te hebben.
Want, de lens die jij gebruikt, bepaald voor een groot deel hoe jouw beelden eruit komen te zien. En dat heeft dus te maken met de brandpuntsafstand van de lens!
Wat dit precies is, hoe dit jouw beelden beïnvloed en wanneer je welke brandpuntsafstand kiest.. Dat leer je in deze blog. Of bekijk de video 👇🎬
Wat is brandpuntsafstand?
De brandpuntsafstand, ook wel focal length genoemd, is simpel gezegd de afstand in millimeters tussen de sensor van je camera en het midden van de lens.
Dit klinkt heel moeilijk, en eigenlijk hoef je ook niet precies te weten hoe dit technisch werkt. Het is veel belangrijker dat je snapt wat een bepaalde brandpuntsafstand doet met je beeld en wanneer je voor welke brandpuntsafstand kiest.
Wat doet het met je beeld?
De brandpuntsafstand van de lens bepaald 2 dingen:
De grootte van de beeldhoek die je vastlegt. Dus hoeveel je te zien krijgt in het beeld;
en hoe dicht je het onderwerp naar je toe kan halen zonder zelf naar voren of achteren te bewegen.
Bij een lens met een korte brandpuntsafstand, bijv. 24 mm is je beeldhoek relatief groot.
Hiermee kun je heel de omgeving vastleggen en maak je wijde shots. Je kunt dus in 1 beeld, heel veel details vastleggen. Dit kan tot het extreme van bijvoorbeeld een fish eye lens, wat je zult herkennen als je filmt met een GoPro!
Bij een lens met een lange brandpuntsafstand, bijv. 180 mm, wordt het onderwerp dichterbij gehaald. Daardoor wordt de beeldhoek smaller. Hierdoor zie je minder van de omgeving terug op je beeld en het onderwerp lijkt zich een stuk dichterbij te bevinden dan in werkelijkheid het geval is. Ook zie dat je je bij een langere brandpuntsafstand steeds meer compressie krijgt. Het lijkt als het ware of alle objecten in het beeld, dicht bij elkaar staan.
De brandpuntsafstand van je lens bepaalt dus hoeveel informatie er in het beeld te zien is en welke look je beeld krijgt.
Wanneer gebruik je welke brandpuntsafstand?
Maar welke brandpuntsafstand heb je nu nodig in welke situatie? Er is natuurlijk geen goed of fout, en in principe kun je elke brandpuntsafstand overal gebruiken. Wij gaan je laten zien wat de verschillen zijn, aan de hand van een aantal voorbeelden. Zodat je hier een bewuste keuze in kunt maken voor jouw foto’s & video’s. Daarvoor onderscheiden wij grofweg 3 categorieën:
Categorie 1: Breed ( < 35 mm)
Met deze brandpuntsafstanden wil jij zoveel mogelijk in beeld brengen en laten zien wat er allemaal gebeurd. Denk aan een evenement, festivals, extreme actiebeelden of wijde shots waarbij je gebouwen of een landschap in z’n geheel op beeld wil hebben. Hiervoor kun je groothoeklenzen gebruiken of zelfs een fisheye wanneer je bepaalde beelden wilt laten zien vanuit het perspectief van de persoon.Deze lenzen worden ook vaak gebruikt bij interieurbeelden op funda of door vloggers, zodat ze zichzelf van dichtbij kunnen filmen en zeker weten dat ze er helemaal opstaan en alles scherp is.
Maar let wel op! Binnen deze categorie kan het beeld er vertekend uitzien, dat komt door de bolvorm die groothoeklenzen hebben. Hierdoor kunnen dingen dus groter lijken dan dat ze daadwerkelijk zijn. Wil je een natuurlijke look bereiken? Dan kies je de volgende categorie.
Categorie 2: Natuurlijk (35 - 85mm)
Deze brandpuntsafstanden komen het meest overeen met het menselijk oog. De lens waarmee jij filmt of fotografeert heeft een ‘’normale beeldhoek’’. De brandpuntsafstand is niet kort of lang en dat zorgt ervoor dat er weinig vertekening is. Dit maakt deze lenzen ideaal voor veel verschillende soorten beelden waarbij je een natuurlijke look wilt creëren met mooie scherptediepte. Wanneer wij mensen op beeld zetten, bijvoorbeeld bij portretfoto’s of video’s met interviews gebruiken wij grotendeels deze categorie. Omdat we de persoon daarmee het meest natuurlijk afbeelden. Ook onze YouTube video’s filmen we altijd met een normale beeldhoek. Meestal op 35 of op 50mm. In tegenstelling tot de eerste categorie kun je met deze brandpuntsafstanden ook minder scherptediepte bereiken. En dat betekent: die mooie onscherpe achtergrond! En die scherptediepte wordt nog extremer als we gaan kijken naar de categorie 3.
Categorie 3: Dichtbij ( > 85 mm)
Wil je onderwerpen dichterbij halen of bepaalde details uitlichten die met het blote oog niet opvallen omdat ze te klein zijn? Dan is deze categorie interessant voor jou.
Met telelenzen haal je alles dichterbij en heb je heel weinig scherptediepte als je fotografeert of video’s maakt met een laag f-getal! Met deze lenzen maak je een prachtig shot van jouw onderwerp, zonder dat je dichtbij hoeft te komen. Vooral bij natuurshots en safari’s, waar het slim is om een beetje afstand te houden, zit je vanaf deze brandpuntsafstand dus goed.
Maar let op! Ook in deze categorie is je beeld weer iets of wat vertekend.
Dit komt door de compressie die ontstaat tijdens het zoomen, wat heel je plaatje iets of wat in elkaar drukt. Wij houden persoonlijk erg van deze look, dus ga hier vooral eens mee experimenteren!
Hoe gebruiken wij de verschillende brandpuntsafstanden?
Omdat wij voor onze YouTube video’s zoveel verschillende soorten content maken, kun je je dus wel voorstellen dat een zoomlens erg fijn werkt in onze workflow! Vooral bij onze fotografie battles en reisvideo’s is dit handig, omdat we met dit type lens snel kunnen schakelen tussen alle verschillende brandpuntsafstanden.En dat is fijn, want hiermee brengen wij dus variatie aan in onze foto’s en video’s!
Conclusie: Brandpuntsafstanden
Brandpuntsafstand is dus niet zo taai als je denkt. Het is vooral een lastige term die aangeeft hoeveel er in je beeld te zien is en hoe groot de compressie is. Hoe korter de brandpuntsafstand is, hoe breder het gezichtsveld, waardoor je alles kunt zien en alles scherp is. Lenzen met een lange brandpuntsafstand hebben een smaller gezichtsveld en hebben een mooie compressie waardoor je onderwerpen dichterbij kunt halen. Bij elk type foto & video zul jij dus moeten inschatten welke lens en brandpuntsafstanden daar het beste bij passen.
Kom je hier niet helemaal uit? Begin dan met goede allround zoomlens. Ook dit onderwerp krijgt natuurlijk een plekje in taaie tutorials. Dus abonneer op ons kanaal en mis geen enkele kennis video over Fotografie, Videografie en Video Editing.